Collection de tracts et documents officiels [AC 51/7] : III Propagande de la collaboration et propagande Allemande: Propagande 'politique' : Dr. JAN BRANS Bij een herderlijken Brief. Gebrek aan werkelijkheidszin en Europeesche solidariteit, [1935-1945] - Photo n° 524154

Photo n° 524154 :

een succes, dat toch vrij goedkoop is, want iedereen, priester of leek, die zich nu tegen de arbeidsverplichting uitspreekt en zijn stem maakt tot echo van die der kortzichtige bevolking, mag rekenen op een stevige populariteit.
MEER WERKELIJKHEIDSZIN !
Wij zijn geen voorstanders van de arbeidsverplichting, maar wrj hebben den moed haar noodzakelijkheid te erkennen. Wij hebben den moed aan de bevolking te zeggen, dat ook ons volk het zijne moet bijdragen in den strijd tegen het bolsjewisme, evenzeer als wij den moed hebben op de leemten en tekortkomingen te wijzen. Wij hebben werkelijkheidszin genoeg, niet alleen om in te zien, wat er voor, geheel Europa op het spel staat, doch ook om rekening te houden met de elementen, die, afgezien zelfs van den strijd tegen het bolsjewisme, de Arbeidsverplichting in een geheel ander daglicht stellen.                                                                                                  
Er is daar vooreerst het feit, dat Duitschland het recht had de tienduizenden krijgsgevangenen in gevangenschap te houden, in plaats van ze bijna allen terug naar huis te zenden. Het had die 500.000 krijgsgevangenen kunnen aan het werk zetten, en in geheel andere voorwaarden, dan thans vastgesteld zijn voor de arbeiders. Het had ze kunnen doen arbeiden zonder loon en zonder eenige bescherming van de sociale wetgeving. Zouden in die omstandigheden er misschien geen gezinnen uiteengerukt geweest zijn ?
Verder is er ook nog de bedenking, dat de toestanden toch nog oneindig zwaarder op onze bevolking zouden wegen, indien de Duitsche legers hier of in Noord-Frankrijk ergens tot staan werden gebracht. Dan zouden onze steden en dorpen sedert lang verwoest zijn ; dan zouden de mannen en jongelingen ergens op het slagveld staan of wellicht reeds gesneuveld zijn. Zouden in deze veronderstelling ook niet vele gezinnen uiteengerukt geweest zijn, en zouden de angst en het lijden der gezinsgenooten niet heel wat grooter zijn dan thans ?
Er zijn omstandigheden, waarin men hard moet zijn, zelfs wanneer dit aan anderen pijn doet.
Dat vele landgenooten over een of anderen oorlogseisch en over daarmede verband houdende toestanden verontwaardigd zijn; dat hun gemoed, dat gevormd werd in de verzadigde burgerlijke atmosfeer der liberale demokratie, zich door allerhande revolutionnaire verschijnselen gekwetst voelt, — dat alles is ten slotte zeer normaal. De huidige revolutie zou geen revolutie zijn, indien zij niet leidde tot ernstige botsingen. Maar juist bij deze botsingen heeft de wereldlijke en, meer nog, de geestelijke gezagsdrager zich te stellen op het standpunt der onontwijkbare werkelijkheid en van de hoogere Europeesche belangen.
Op dat standpunt staan wij en staan allen, die beseffen welke de inzet is van den huidigen strijd. Slechts op dat standpunt kan men thans doelmatig ons volk en ons vasteland dienen.
8
]p. A.